De vrouwelijke overgang
De overgang is een natuurlijke fase in het leven van iedere vrouw. Het is geen ziektebeeld maar wel een reeële en vaak ingrijpende hormonale veranderingsperiode. Meestal gaat de overgang niet ongemerkt voorbij.
Veel vrouwen (ca 80%) krijgen tijdens de overgang klachten en ongemakken die het dagelijks leven (ca 35% van ziekteverzuim 45-60jr) verstoren. De een ervaart de overgang lastiger dan de ander.
Vrouwen van wie de moeder vroeg in de overgang kwam, hebben zelf een grotere kans vroeg in de overgang te komen.
Naast de fysieke hormonale veranderingen is de overgang ook een levensfase waarin nog meer veranderingen plaatsvinden: de kinderen worden zelfstandig, ouders vragen meer aandacht, in het werk of je relatie kan je je afvragen hoe je verder wilt.
Dit kan een periode van onzekerheid en onbalans met zich meebrengen. Wat effect heeft op het zenuwstelsel en het hormonale systeem. Het is ook een periode met mogelijkheden voor persoonlijke en spirituele groei.
4 fases van de vrouwelijk overgang, menopauze
1. De premenopauze of perimenopauze.
Elke vrouw heeft bij de geboorte een voorraad eicellen meegekregen van de moeder. Daarna worden er geen eicellen meer aangemaakt. De voorraad raakt dus langzaamaan op.
Hierdoor daal ook de aanmaak van oestrogeen (oestradiol). FSH spiegel stijgt hierdoor.
Ook progesteron (eierstokhormoon) begint dan af te nemen.
Doordat de enkele laatste eicellen minder reageren op hormonen, verandert het menstruatie patroon. Vaak wordt de menstruatie eerst heviger en vaker achter elkaar. Daarna minder vaak totdat het helemaal uitblijft. Deze periode heet ook wel de premenopauze of perimenopauze en duurt gemiddeld 5 jaar.
2. De overgang, het climacterium.
Voor en na de laatste menstruatie is er dus een periode waarin de vrouwelijke hormonen een nieuw evenwicht zoeken. Deze periode wordt de overgang, het climacterium, genoemd.
Vaak wordt bij de overgang aan de periode na de laatste menstruatie gedacht. Maar de veranderingen in het lichaam beginnen al ver voor de laatste menstruatie (tussen de leeftijd van 40 en 60 jaar).
Overgangsklachten kunnen dus redelijk vroeg ontstaan.
3. De menopauze.
Wanneer een vrouw een jaar niet ongesteld is geweest kan je zeggen dat zij haar menopauze, laatste menstruatie, heeft gehad. Dit tijdstip is dus alleen achteraf vast te stellen.
De meeste vrouwen krijgen hun laatste menstruatie gemiddeld op de leeftijd van 51-52 jaar.
4. De postmenopauze.
Wanneer alles weer tot rust gekomen is ontstaat er een nieuw hormonaal evenwicht, de postmenopauze. Dan wordt er geen oestrogeen meer aangemaakt.
De overgang. Niet alleen opvliegers… ook verschillende klachten op lichamelijk, geestelijk en emotioneel niveau.
Progesterontekort, oestrogeendominantie
Het eerste hormoon dat minder wordt in de overgang is progesteron. Niet oestrogeen, wat veel vrouwen denken. Verlaging van de progesteronspiegel heeft effect op het baarmoederslijmvlies. En óók effect op je geest en je zenuwstelsel zoals:
- slaapproblemen
- minder stress bestendig
- vage angst gevoelens
- minder vrolijk en luchtig
- neerslachtige buien
Als er later ook schommelingen in de hoeveelheid oestrogenen in het bloed is. Kan ook nog het “gelukshormoon” serotonine mee schommelen.
Wat zijn overgangsklachten
Naast de veranderingen in het patroon van de menstruaties zijn er dus meer verschijnselen die samenhangen met de overgang. De symptomen zijn natuurlijk bij de verandering van de hormonen. Echter veel vrouwen krijgen klachten en ongemakken die het dagelijks leven verstoren.
Welke symptomen horen bij de overgang:
- Opvliegers: plotselinge warmte aanvallen, hevig transpireren, gepaard met een rood gezicht
- Nachtelijk transpireren: flinke transpiratie aanvallen in de nacht
- Slaapklachten: door nachtelijk transpireren, draaien en woelen, piekeren, slecht in- en doorslapen
- Vermoeidheid: futloos, minder levenslust, nergens zin in
- Emotionele labiliteit: huilbuien, prikkelbaarheid, woede, nervositeit, gespannen voelen, wisselende stemmingen, depressieve gevoelens, angsten, gebrek aan zelfvertrouwen, verminderde concentratie, vergeetachtigheid.
- Onregelmatige menstruatie of heftigere bloedingen
- Urogenitale klachten: blaasontsteking, overactieve blaas, buikpijn, vaginale droogte, pijn bij vrijen
- Spier- en gewrichtsklachten
- PMS klachten
Welke overgangsverschijnselen zijn er o.a. nog meer:
- Hoofdpijn, migraine, duizeligheid
- Hartkloppingen
- Urineverlies bij hoesten, niezen of sporten
- Gevoelig voor blaasontsteking
- Hoge bloeddruk
- Gewichtstoename
- Obstipatie
- Droge huid en slijmvliezen: ogen, mond, neus
- Vaginale droogte
- Verminderd libido
- Restless legs
- Tintelingen in handen en voeten
- Botontkalking (osteoporose)
Gewichtstoename? Het dalende hormoon progesteron kan mede een reden zijn waardoor de schildklier functie trager wordt. Een mogelijk extra reden voor gewichtstoename rondom de overgang.
De mannelijke overgang (andropauze of penopauze)
Ook mannen gaan door een periode met hormoonveranderingen. Dit heeft te maken met het hormoon testosteron. Vanaf 25 en 30 jaar zwakt de productie van testosteror langzaam af. Rond 45 en 55 jaar kunnen mannen deze afname ervaren met vervelende klachten en symptomen. Deze symptomen komen erg overeen met de overgangsfase zoals vrouwen deze kennen.
Overgangsklachten verminderen met acupunctuur
Kan je overgangsklachten behandelen? Jazeker
Hormonale klachten rondom de overgang zijn reëel en hebben een oorzaak. Je hoeft de klachten niet voor lief te nemen omdat ‘’het er nou eenmaal bij hoort”.
Je kan veel doen met acupunctuur op het gebied van overgangsklachten zoals opvliegers, nachtelijk transpireren, slapeloosheid, gewrichtsklachten en emotionele stemmingswisselingen.
Minder stress en spanning tijdens de overgang met voetreflex
Al die veranderingen tijdens de overgang kunnen extra spanning opleveren. Dat heeft invloed op het hormoonstelsel, je zenuwstelsel en uiteindelijk ook op je immuunsysteem.
Een voetreflex behandeling werkt regulerend op verschillende lichaamssystemen waaronder het zenuwstelsel en het hormoonstelsel. Het werkt rustgevend en geeft je meer mogelijkheden om naar je innerlijke gevoel te luisteren.
Wat is een overgangsconsulent.
Een overgangsconsulent bespreekt wat de mogelijkheden zijn vanuit de reguliere- en alternatieve geneeskunde om je klachten te verminderen.
Acupunctuur en voetreflex zijn behandelingen die gelijk iets doen om overgangsklachten te verminderen.
10 tips voor in de overgang
- Ga elke dag naar buiten
- Drink voldoende water
- Doe leuke (creatieve) dingen voor jezelf
- Eet gezond
- Gebruik producten op basis van soja, peulvruchten: bevatten plantaardige hormoon fyto-oestrogeen.
- Vermijd suikers, (koemelk producten), pittige kruiden, alcohol, cafeïne, koffie, zwarte thee, chocolade en cola
- Beweeg 30 minuten per dag (nuchter).
- Meditatie, Qi Gong, Tai Chi, yoga
- Stoppen met roken
- Vermijd stress
- Zorg voor voldoende slaap en rust: lichamelijk en geestelijk.
- Bepaalde medicijnen hebben effect op overgangsklachten, vraag je huisarts
