Een vrouwenleven kent vele fasen met variabele hormonen. Flexibele gezonde hormonale regelsystemen zijn nodig voor aanpassingen van de hormonale huishouding. Want onevenwicht in de productie van hormonen kunnen voor veel last zorgen tijdens verschillende periodes in het leven van een vrouw:
- Start van de menstruatie/puberteit 11-16e jr → menstruatieklachten
- Zwangerschap en ontzwangering, borstvoeding → fertiliteit
- Premenopauze 35-50e jr → overgangsklachten
- Overgang, menopauze is laatste eigen menstruatie (51+) → overgangsklachten
- Postmenopauze
Wat zijn hormonen eigenlijk
Hormonen zijn stofjes die door het lichaam worden aangemaakt. Sommige hormonen hebben ter plaatse effect op weefsel en organen. Andere hormonen verspreiden zich via het bloed. Het woord hormoon, van het Griekse horman betekent: in werking stellen. Een hormoon is dus een boodschapper.
Als een cel een hormoon herkent koppelt die hormoon zich vast aan de celwand. Zo starten er in die cel allerlei processen. Hiermee stimuleren hormonen ons lichaam en bepalen oneindig veel zoals:
- dag en nacht ritme
- imuunsysteem
- spier- en botbroei, zwaarte van botten
- spijsvertering, eetlust
- bloedsomloop
- lichaamstemperatuur
- vrouwelijke cyclus
- gevoelens en stemmingen
- e.a.
De hormonen zijn goed oplosbaar in vet en kunnen snel de cel binnenkomen. Hierdoor werken ze heel snel. Hormonen beïnvloeden elkaar. Wanneer het ene hormoon uit balans is kan het een andere hormoon ook uit evenwicht brengen. Binnen het hormonale stelsel kan je met recht zeggen dat alles met alles samen hangt.
Cholesterol levert de basisbouwstenen voor de geslachtshormonen oestrogeen en progesteron.
Welke hormonen zijn er o.a.
- oestrogeen
- progesteron
- testosteron
- cortisol
- oxytocine
- leptine
- insuline
- schildklierhormoon
- En neurotransmitters zoals: endorfinen, serotonine, melatonine, GABA
Wat zijn vrouwelijke geslachtshormonen
De vrouwelijke hormonen bij uitstek zijn oestrogeen en progesteron. Deze hormonen vormen je lichaam én hebben ook invloed op je hersenen, en dus op je psychisch brein. Oestrogeen zorgt bijvoorbeeld voor een luchtige stemming en balans in je emoties. Progesteron zorgt er bijvoorbeeld voor dat je goed met spanning en stress kunt omgaan.
Waar worden vrouwelijke hormonen aangemaakt
In je hersenen bevindt zich het invloedrijke schakelcentrum voor je hormonale cyclus: hypothalamus en hypofyse. Deze scheiden hormonen af, die daarmee weer andere klieren stimuleren. Of om hormonen aan te maken of om daar mee te stoppen. De hypothalamus regelt o.a. hartfrequentie, bloeddruk en lichaamstemperatuur. De hypofyse stuur o.a. de schildklier, bijnieren en de eierstokken aan.
Wat doen vrouwelijke hormonen
De hypofyse produceert het follikel stimulerend hormoon (FSH) en luteïniserend hormoon (LH). FSH zorgt voor het rijpen van het eitje en de oestrogeen spiegel stijgt. LH zorgt voor de eisprong.
Deze produceert belangrijke hormonen die een rol spelen bij hormonale regulatie zodat een vrouw regelmatig ovuleert. Tijdens de menstruatiecyclus is er een verloop van allerlei hormoonconcentraties: LH, FSH, progesteron, oestrogeen.
Het gaat om evenwicht. Want voor een goede hormoonfunctie moet de productie van hormonen op het juiste moment aan en uitgezet kunnen worden. Ook moet er voldoende van een hormoon geproduceerd worden.
Hormoonveranderingen hebben invloed op o.a.
- Endorfines (pijn, melatonine, stress(in)tolerantie)
- Neurotransmitters (slaap, stemming en gedrag o.a)
- Immuunsysteem
- Glucose huishouding
- Leverenzymen
- Darmflora
Hoe ontstaan hormoonveranderingen en hormonale klachten
Behalve door de verschillende levensfases zijn er ook hormoonveranderingen als gevolg van o.a.
• Anticonceptie
• Na operatie, chemo- of radiotherapie
• (epi)genetica, methylatie, “oestrogeen dominantie”
• Stress, leefstijl, gewicht
• tekort aan voedingsstoffen en antioxidanten
Acupunctuur en voetreflex bij onbalans vrouwelijke hormonen
Gelukkig kan je wat doen om nare menstruatieklachten of klachten tijdens de overgang te verminderen.
Een acupunctuur behandeling via de meridianen kan veel doen bij hormonale regulatie.
Voetreflex richt zich op stil worden in je hoofd, werkt rustgevend op het zenuwstelsel waardoor het hormoonstelsel in balans komt.
Hormonale klachten kunnen ook het gevolg zijn van iets anders. Daarom raad ik je aan je klachten altijd met je (huis)arts te bespreken.
